Hoogsensitiviteit en vatbaarheid voor stress

Er is wetenschappelijk aangetoond dat HSP’ers erg gevoelig zijn voor prikkels waar niet-hoogsensitieve mensen minder moeite mee hebben, zoals tijdsdruk en harde geluiden.

Uit een test van Elaine Aron (pionier op HSP vlak) bleek dat het humeur van hoogsensitieve mensen sterker wordt beïnvloed door stress. Tijdens deze test liet ze psychologiestudenten vraagstukken oplossen. Er waren twee versies: een makkelijke en een moeilijke. De hsp’ers die de moeilijke test hadden gemaakt, voelden zich na afloop veel slechter dan de hsp’ers die de makkelijke test hadden gemaakt. Bij de niet-hsp’ers was er géén verschil in het humeur van de studenten. Hieruit blijkt dat hoogsensitieve mensen meer stress ervaren door omgevingsfactoren, terwijl deze op niet-hsp’ers geen impact hebben.

Het hoogsensitieve brein werkt anders

Een van de redenen waarom je vatbaarder bent voor stress als je hoogsensitief bent, is omdat je niet alleen meer opmerkt en er meer prikkels binnenkomen, maar ook omdat je datgene wat er binnen komt diepgaander verwerkt. En dat komt weer omdat een hoogsensitief brein anders werkt.

Het is dus ook logisch dat je als hsp’er extra hersteltijd nodig hebt, omdat er zoveel prikkels binnenkomen en je die ook diepgaand verwerkt, vraagt dit inspanning waar je van moet herstellen. Als je structureel te weinig hersteltijd of ontspantijd neemt, zorgt dit uiteindelijk voor vermoeidheid en (chronische) overprikkeling. En het nadeel is dat als je hoogsensitief bent, de kans groot is dat je die hersteltijd niet of onvoldoende neemt. Vaak omdat je de lat hoog legt omdat je aan allerlei verwachtingen van jezelf of van anderen wilt voldoen. Als je meer opmerkt, komen er namelijk ook meer ‘eisen’ op je af, ‘eisen’ van de mensen om je heen en de ‘eisen’ van jezelf.

Gevolgen van stress en overprikkeling

Het gevolg van te vaak overprikkeld zijn en stress hebben is dat je steeds meer in je hoofd komt te zitten, meer gaat piekeren en zorgen maken en allerlei doemscenario’s ziet.

Daarnaast beïnvloedt het ook je zelfbeeld en kun je steeds minder relativeren van jezelf en de wereld om je heen. Je ervaart jezelf anders en ook gebeurtenissen ervaar je intenser. Je emoties overheersen en je bent sneller emotioneel. Hierdoor ervaar je situaties en gebeurtenissen sneller als stressvol en dit houdt dan ook steeds weer de cirkel van overprikkeling en chronische stress in stand. Je komt in een overleefstand te staan waar je nog maar moeilijk uit kunt komen. Je blijft allerlei situaties als stressvol ervaren, die weer allerlei emoties triggeren en voor je het weet zit je vast in een vicieuze stress cirkel.

En dat is heel erg zonde, want als je steeds maar in de overleefstand staat kun je niet meer genieten van je leven en ben je alleen nog maar bezig met alles wat er ‘moet’ gebeuren en ben je emotioneel gezien alleen nog maar bezig met overleven. Een ander nadeel is dat als je overprikkeld en gestrest bent, de activiteit van bepaalde delen in je hersenen afneemt. En het nadeel daarvan is dat je niet goed meer kunt functioneren en daardoor je werk niet goed meer kan doen, omdat je steeds meer moeite hebt met concentreren, meer fouten maakt en vergeetachtig wordt.

Het stresssysteem en het hoogsensitieve brein

Als je hoogsensitief bent is het extra belangrijk om voldoende rust en hersteltijd te nemen. Het stresssysteem van HSP’ers wordt namelijk vaker ingeschakeld door hoe je hoogsensitieve brein werkt. Daar zijn een aantal redenen voor, want het HSP brein:

• registreert meer prikkels en heeft ook meer energie nodig om die te verwerken
• is extra alert op verwachtingen van anderen
• is extra alert op het voorkomen van fouten

Het HSP brein signaleert veel concrete stressoren (zoals bijvoorbeeld meldingen van een overvolle mailbox) en creëert zo een stroom van abstracte stressoren (bijvoorbeeld gedachten die daarop kunnen volgen zoals ‘dat moet ik ook nog doen’ of ‘ik krijg mijn werk nooit op tijd af’). Daardoor wordt het stresssysteem van HSP’ers vaker ingeschakeld waardoor op de lange termijn de kans ook weer groter is dat je een angststoornis, depressie of burn-out krijgt.

Het brein weet niet wat wel en niet waar is

Het maakt niet uit of er een echte dreigende situatie is of dat je dat alleen denkt en gelooft. Het heeft hetzelfde effect op je lichaam. Als je regelmatig dingen denkt die je stress geven of als je je vaak zorgen maakt en allerlei doemscenario’s voor je ziet, heeft dat eenzelfde impact op je lichaam en zet dat je stresssysteem in werking. Daarom is het zo belangrijk om zo min mogelijk gedachtes of emoties te hebben die jou stress geven. Als je stressvolle gedachtes en emoties kwijt raakt, ben je vervolgens dus ook steeds minder gestrest.

Vaak maak je het jezelf heel erg moeilijk met alles wat je moet van jezelf en alle regels die je voor jezelf hebt waar je aan moet voldoen. Wat je moet zijn, wat je moet worden en wat je moet bereiken.

Structurele oplossing

Gelukkig is er ook goed nieuws. Want het is dus eigenlijk het belangrijkste om je stressvolle gedachten sterk te verminderen en eventuele emoties die hierbij komen kijken echt los te kunnen laten. Als je de oorzaken aanpakt die voor deze stressvolle gedachten en emoties zorgen, dan zul je merken dat je op korte termijn (denk aan enkele weken tot maximaal 2 maanden) veel beter zal voelen, je minder ‘moet’ van jezelf, je weer meer kunt genieten van je leven en vrijwel niet meer piekert.

Hoe zou je je voelen als het zover zou zijn?

Geloof me, dat voelt heel erg goed! Als jij dat ook op korte termijn wilt ervaren, ook al zegt het stemmetje in je achterhoofd dat jij dat waarschijnlijk niet kan of dat dit te mooi om waar te zijn is, plan dan een kennismaking in. Ik vertel je er graag meer over!

Hoogsensitiviteit hoeft echt geen last te zijn, zeker niet als je aan de slag gaat met een effectieve manier die je blijvend van je pijnpunten bevrijdt. Meer dan honderd vrouwen zijn je al voor gegaan en hebben een waardevol eindresultaat bereikt. Wil je hier meer over weten? Bekijk dan de voor-en-na-video’s.